Dişlerin ve çevre dokuların çeşitli nedenlerle madde kaybına uğradığı ya da tamamen yok olduğu, yani kaybedildiği durumlarda, onları onarmak ya da yerine konması için kulllanılan, hazırlanmış materyallere protez adı verilir.
Protezde, hastanın kaybolan fonksiyonları tekrar kazandırılmaya çalışılırken, aynı zamanda bozulan konuşmasının da düzeltilmesi ve estetik görünümün de daha iyi olması amaçlanmaktadır. Böylelikle büyük oranda kaybedilen ağız sağlığı düzeltilirken toplum içinde eksik ya da harap olmuş dişlerle yaşamak zorunda kalan bireylerin psikolojik açıdan da desteklenmesi sağlanır. Çünkü bu şekilde yaşamlarını sürdürmek zorunda kalan bireyler, öncelikle gülmeyi unuturlar. Bu da fonksiyonel bozuklukların yanı sıra, insanlarda kendine güven duygusunun zedelenmesine neden olur. Bu tip hastalara yapılan çeşitli protezlerle insanların yaşam kalitesinin yükseltilmesi amaçlanır.
Sağlıklı bir gülüşe sahip olmak için atılacak ilk adım eksik dişlerin yerlerini doldurmaktır.
Sabit protez
Hekim tarafından sabitlenen ve hasta tarafından çıkarılamayan protezlerdir. Kron, köprü ve imlant üstüne yapılan protezler olmak üzere çeşitleri vardır.
Sabit protezler arasında yer alan kronlar; tek dişi ilgilendiren madde kayıpları ve estetik problemler için dişin kaplandığı protez çeşididir. Köprü protezi; eksik olan diş veya dişlerin yerine yanlarındaki dişlerin kesimi ile destek sağlanarak yapılan protez çeşididir. Eksik diş yeri estetik olarak kötü bir görüntü oluşturduğu gibi, diş boşluğuna doğru yanındaki dişlerin eğilmeleri, antagonist dişlerin aşağı doğru uzamasına neden olarak, eklem rahatsızlıkları oluşturabilirler.
Köprü protezi estetik ve fonksiyon olarak kaybedilmiş dişin yerini alır ve yapılan bu proteze de doğal dişler kadar iyi bakılmalıdır, fırçalanmadığı takdirde yemek artıkları birikecek, dişeti iltihabı oluşacak, dişeti kenarı ile protezin uyumu bozulacaktır. Kenar uyumu bozulmuş protezin altındaki diş çürüyerek, ağrı şikayetleri ve dişin kaybına kadar ilerleyen süreç gelişecektir. Dişler günde en az iki kere dişetinden dişe doğru olacak şekilde (üst çenede yukarıdan aşağı, alt çenede aşağıdan yukarı) süpürme hareketi ve yumuşak dairesel hareketlerle fırçalanmalıdır. Fazla kuvvet uygulamak, kıl uçları bozulmuş fırça ile fırçalamak ve dişten dişetine doğru olan fırçalama şekli dişeti çekilmelerine ve protezin dişeti uyumunun bozulmasına neden olur. Metal destekli ve Zirkonyum destekli(metalsiz) porselenler bu uygulamada kullanılırlar.
Hareketli protezler
Hastanın kendisinin istediği zaman takıp çıkartabildiği protezlerdir. Total , parsiyel, hassas bağlantılı ve implant destekli hareketli protezler olmak üzere çeşitleri vardır.
Destekli hareketli protezler
Özellikle alt çenede protez tutuculuğu olmayan hastalarda yapılır. Çene kemiğine yerleştirilen implantlar yardımıyla protezin tutuculuğu ve çiğneme fonksiyonu ideal seviyeye getirilir.
Tutuculuğu olmayan hastalarda yapılır. Çene kemiğine yerleştirilen implantlar yardımıyla protezin tutuculuğu ve çiğneme fonksiyonu ideal seviyeye getirilir.
Total protezler
Total protezler eğer ağzınızda hiç diş kalmadıysa yapılabilecek bir uygulamadır. Alt ve üst çenede kalan kemik dokusu üzerinden destek alarak vakum kuvveti ile ağızda kalabilen, akrilikten üretilen, halk arasında 'damak protez' olarak da adlandırılan protezlerdir.
